Kolonoskopi, kolonoskop adı verilen ucunda kamera olan özel ışıklı bir alet ile kalın bağırsağın içinin gözle incelendiği bir işlemdir. Makattan girilerek yapılan kolonoskopi işlemi hem tanı hem de tedavi amacıyla yapılabilmektedir. Kolonoskopi işlemi sırasında gerekirse kalın bağırsaktaki polipler çıkartılabilir ya da şüpheli alanlardan incelenmek üzere doku örneği yani biyopsi alınabilir.
Kolonoskopi işlemi bağırsak ile ilgili yaşanan bazı sıkıntıların altında yatan nedeni araştırmak için yapılan kalın bağırsak endoskopisidir. Bu işlem geçmeyen karın ağrısı, makattan kan gelmesi, sürekli görülen kabızlık durumu, nedeni belli olmayan kansızlık ya da demir eksikliği, sürekli görülen ishal ve nedeni açıklanamayan kilo kaybı durumlarında mutlaka yapılmalıdır.
Bunun dışında belli bir yaştan sonra, hiçbir şikayet olmasa bile kalın bağırsak kanserinin erken teşhisi için de yine kalın bağırsaklar endoskopik olarak incelenmelidir. 50 yaşın üzerindekilere her 5 yılda bir kolonoskopi önerilir.
Kolonoskopi işleminin başarılı olabilmesi için her şeyden bağırsakların boş olması olması gerekir. Bu da bağırsak temizliği ile mümkün olur. Bağırsaklar yeteri kadar temiz olmaz ise işlem sırasında kanser ya da polipler gözden kaçabilir.
İşlem sırasında hastaya sakinleştirici bazı ilaçlar verilir ya da hasta tamamen uyutulur. Bu yüzden aşırı bir huzursuzluk hissedilmez. İşlem genellikle ağrısız olur. Eğer işlem sakinleştirici bir ilaç kullanılarak yapılıyorsa, hava verilmesi sırasında, hafif karın krampları hissedilebilir. İşlem sırasında hasta sırtüstü ya da yan tarafına doğru yatar. İşlem 15 ile 60 dakika sürer. İşlemden sonra 1 saat kadar hasta bekletilir.